Laufás

Kirkjustaðurinn Laufás Eyjafirði er áhugaverður staður að koma á. Þegar ég kom þar í síðasta mánuði var verið að lagfæra bæinn og var fróðlegt að sjá smiðina við vinnu sína. Laufás kemur við sögu skömmu eftir að Ísland byggðist og þar hefur staðið kirkja frá fyrstu kristni. Kirkjan sem nú stendur í Laufási var byggð 1865. Búsetu í Laufási má rekja allt aftur til heiðni en í elsta hluta gamla bæjarins sem nú stendur er talið að séu viðir allt frá 16. og 17. öld. Bærinn var endurbyggður í tíð séra Björns Halldórssonar sem sat staðinn árin 1853-1882. Laufásbærinn er stílhreinn burstabær, dæmigerður fyrir íslenska bæjagerð þess tíma, en allmiklu stærri.  

 

Friðrik V ævintýri á Akureyri sem gaman er að upplifa.

Ég skrapp til Akureyrar í byrjun maí, ásamt félaga mínum og eins og lög ger ráð fyrir þá  þurftum við þreyttir ferðalangar á næringu að halda.  Við erum báðir gefnir fyrir góðan mat, og ákváðum því að fara á veitingastað sem við vissum að stæði undir væntingum og gæti gælt og dekrað við bragðlauka okkar.  

Veitingastaðurinn Friðrik V leggur áherslu á að vinna með íslenskt hráefni og helst úr næsta nágrenni og er því matseðillinn að vissu leiti svæðisbundinn, nokkuð sem við höfðum áhuga á.

Við komum frekar seint á staðinn, en það var tekið vel á móti okkur þrátt fyrir það, viðmótið glaðlegt og allir tilbúnir að gera þessa kvöldstund okkar á staðnum sem ánægjulegasta.

Það sem vakti hvað mesta ánægju mína, fyrir utan góðan og vel framborinn matinn, var hve góð svör og lýsingar við fengum á þeim réttum sem voru á matseðlinum. Þjónninn Arnrún, konan á bak við kokkinn Friðrik, var með þetta allt á hreinu og kunni seðilinn og matreiðsluaðferðir upp á hár.  Það gladdi sperrt átvaglseyru mín  að hlusta á Arnrúnu lýsa hverjum sælkeraréttinum á fætur öðrum með þeim afleiðingum að munnvatnskirtlarnir voru komnir í fulla framleiðslu og eitthvað, neðarlega í belglaga miðhluta líkamans, öskraði á mat.

Annað má telja þeim til hróss, það er hægt að kaupa glas af hvaða víni sem var af vínseðlinum, það er að vísu greiddur fjórðungurinn af flöskunni, en hvað gerir maður ekki fyrir gæði.  Það er ákaflega pirrandi hvað vín í glösum og húsvín er óspennandi á flestum veitingahúsum .  Ég er ekki tilbúinn að greiða hátt verð fyrir ódýrt vín á veitingahúsi, en ég er tilbúinn að greiða sanngjarnt verð fyrir gott vín.

Á matseðlinum rak ég augun í Pönnusteikta gæsabringu og „confit" læri með balsamic og berjasósu, og fór eitthvað að spyrja út í réttinn og ekki stóð á svörum:

Gæsin var skotin við kirkjusetrið Laufás af honum Einari Eyfjörð Brynjarssyni frá Hjalteyri. Berin í ósunni koma annarsvegar frá Ólafsfjarðarmúla og hins vegar frá Löngumýri 4 Ak. Kartöflurnar koma síðan frá þeim Sveinberg og Dúnu úr garðinum við Grund í Höfðahverfi.

Það er ekki laust við að maður heyri ættjarðarlög hljóma í fjarska.

Snúum okkur að matnum.

Ég fékk mér hægeldaðan EKTA saltfisk með pasta og tómat ,, chutney.

Fiskurinn leit glæsilega út í einfaldri útfærslunni, sem undirstrikaði gæði matarins, með roðið upp, pastað til hliðar og tómatarnir þar við.

Þau elda saltfiskinn í Rhoner græjum og geta stillt hitastigið upp á gráðu, í þessu tæki er fiskurinn eldaður í vakúmpoka og tapar því fiskurinn engum safa frá sér og er þar af leiðandi  mjög stinnur og góður. Pastað búa þau svo til sjálf. Fiskurinn í þennan rétt kemur frá Gullu og Elvari í EKTA fiski á Hauganesi.

Já það er rétt fiskurinn er þéttur og safaríkur og það besta hann var vel og hárrétt útvatnaður, nokkuð sem oft vill gleymast.  Þessu skolaði ég niður með léttu Akureyrar öli til heiðurs svæðisbundinni framleiðslu.

Félagi minn fékk sér Hægeldaðan eyfirskan ungkálfavöðva með fleski og kálfabrisi

Hér var á ferðinni ungkálfafillet af um 5 vikna kálfi úr Eyjafirði, sem var það ungur að hann var ekki búinn að fá kennitölu, þegar honum var slátrað, þannig að ekki var vitað frá hvaða bæ kálfurinn var. 

Þessi réttur leit girnilega út og eldunaraðferðin gerir það að verkum að kjötið verður meyrt og safaríkt. Brisið, einnig úr Eyjafirði er réttur sem erfitt er að fá hér á landi, en er talinn til eðalrétta í útlandinu og gladdi það því gúrmet hjarta félaga míns að bragða á þessum rétti. Hann valdi sér glas af amerískum Pinot Noir, sem fór vel með ljósu kjötinu og sósunni, sem örugglega hafði fengið væna slettu af rauðvíni.

Við enduðum svo máltíðina með eftirréttum, ég fékk mér ís sem gerður er í Holtseli í Eyjafirði af hjónunum þar. Þar fer mjólkin úr kúnum og eggin úr hænunum í ísinn, en þau hafa tekið þátt í verkefninu beint frá býli. Meira af svona framtaki.

Þennan ís vildi ég gjarnan geta fengið í Reykjavík. Ef ekki þá fer ég bara til Akureyrar.

Hinn eftirrétturinn var einskonar tilbrigði við KEA skyr.

Skyrbrulé borið fram í eggjaskurn, rjómanum er sleppt og KEA vanilluskyr sett í staðinn, auk þess sem notuð eru fjallagrös, sem mamma Arnrúnar týndi í Mývatnssveit.

Og svo skyr caramel sem gert er á svipaðan máta, skyr í staðinn fyrir rjóma.

Það er ekki hægt að ljúka þessu án þess að nefna hráskinkuna sem þau láta gera fyrir sig hún er sérstaklega unnin fyrir þau af Norðlenska því metnaðarfulla fyrirtæki, sem þeim þykir gríðarlega gott að starfa með. Þessi skinka fæst eingöngu hjá þeim.

Þetta er grís úr svínabúinu Hlíð í Hörgárbyggð, slátrað sl. sumar og pækilsaltaður, hengdur upp í spægipylsuklefann í ágúst og látinn hanga til áramóta.

Ég verð að segja að það hefur tekist mjög vel til við lögun þessarar hráskinku, ilmurinn flottur, bragðið frábært og kjötið meyrt.

Það er greinilegt að mikið er að gerast í pottunum hjá Friðriki V.

Þau stefna á flutning í gilið (Kaupvangsstræti 6 )  í júní en hvaða dag það verður er ekki alveg komið í ljós. Þar er ætlunin að vera með veitingastað líkt og þau eru með í dag, stærri bar 30-40 manna, auka veislusal fyrir t.d. fundi ráðstefnur og brúðkaup... o.s.frv. 

Einnig verða þau með sælkeraverslun sem opin verður í hádeginu fyrir léttan hádegisverð og einnig verður hægt að kaupa þar úr kjöt og fiskborði til að taka með sér heim klárt til eldunar. Þar verða einnig til sölu ýmsar svæðisbundnar vörur sem þau framleiða eftir þeirra lagi.

Beikonvafin risahörpuskel með sultuðu engifer og balsamíksírópi

Þar sem hörpuskelin hefur fínlegt bragð, vildi ég ekki láta hana taka of mikið beikonbragð í sig og steikti því beikonið áður en ég vafði því utan um hörpufiskin og léttsteikti hann svo.  Með þessu móti fæst stökkt beikon án þess að fiskurinn verði of eldaður. Sultað engiferið gælir nett  við hörpufiskinn  með sætkrydduðum undirleik. 

Með þessu smellpassaði svo Gewürztraminer frá Alsace. Vínið sem ég valdi hafði létt yfirbragð og örlítinn sætuvott, sem samlagaði sig vel að sætu engiferinu.

Ég hef einnig prófað Chardonnay frá Búrgundí, sem virkar einnig vel, en það nær ekki eins góðu samspili við engifer og beikon eins og Gewürztraminer.

 

Gewürztraminer  þrúgan sýnir sínar bestu hliðar í Alsace í Frakklandi. Þrúgan er mjög ilmrík og krydduð eins og nafnið gefur til kynna, hefur oftast litla sýru og getur stundum virkað örlítið sætt.  Í Gewürztraminer má oft finna ilm af rósum, lichi, hunangi, sítrónu, læm, greip, apríkósu og kryddi. Einnig leynist þar oft engifer og beikon. Og er þar komin ástæðan fyrir því að ég valdi Gewürztraminer með þessum rétti.

Gewürztraminer hentar einnig vel með asískum mat, reyktum mat, hangikjöts carpacio, smellpassar, Foie Gras, og gráðaosti. Ýmislegt fleira mætti tína til en látum staðar numið hér.